سلامتی، بهداشت و پیشگیری از بروز بیماری ها از مسایلی است که در دنیای مدرن امروز هم مورد توجه متخصصین و هم عموم مردم قراردارد. وقتی راجع به سلامتی و بهداشت صحبت می کنیم تنها منظورمان سلامتی ارگانهای مختلف بدن نیست، بلکه سلامت جسم و روان را توام با هم در نظر داریم. بهداشت جسم و روان هر دو به طور مستقیم بر روی هم اثر دارند. رعایت بهداشت روان، همانند بهداشت جسمی می تواند از بروز بیماری های روانی پیشگیری کند.

بهداشت روان با شناخت، رفتار و سلامتی احساسی ما در ارتباط است. این مسئله درباره چگونگی فکر، احساس و رفتار کردن ما است. بهداشت روان می تواند زندگی روزانه، انتخاب هایی که برای زندگی خود انجام می دهیم، روابط و حتی سلامت جسمی ما را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین برخورداری از آن، ما را در کشف توانایی های خود توانمند می‌کند. بهداشت روان شامل توانایی فرد برای لذت بردن از زندگی و برقراری تعادل بین فعالیت های زندگی و تلاش برای دستیابی به انعطاف پذیری شناختی است.

بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت(WHO)، بهداشت روان وضعیتی از سلامت روان است که فرد می تواند توانایی های خود را تشخیص دهد، با استرس های طبیعی زندگی خود کنار بیاید، به صورت مولد و موثر کار کند و قادر است با جامعه خود در تعامل باشد.

طبق تعریف بالا دو عامل سازگاری و تطابق هیجانی از مولفه های اصلی بهداشت روانی هستند.

روانشناسان پیشنهاداتی برای بالا نگه داشتن سطح بهداشت روانی ارائه داده اند:

1-   به خود بها دهید:

با خودتان با مهربانی و پذیرش رفتار کنید و از سرزنش خود بپرهیزید.

برای تفریحات و کارهای مورد علاقه خود وقت بگذارید.

گل و گیاه بکارید.

یک زبان یا مهارت جدید بیاموزید.

2-   از جسم خود مراقبت کنید:

غذاهای مغذی بخورید و به مقدار کافی آب بنوشید.

سیگار نکشید.

ورزش کنید، زیرا به کاهش افسردگی و اضطراب  و بهبود خلق کمک می کند.

3-   با افراد مثبت معاشرت کنید:

افراد دارای خانواده مستحکم یا ارتباطات اجتماعی به طور کلی سلامت تر از افرادی هستند که از حمایت شبکه ای برخوردار نیستند. با افراد حمایتگر خانواده و دوستان برنامه بگذارید، یا به دنبال فعالیت هایی باشید که آنجا افراد جدید را ملاقات کنید مانند کلاس ورزشی یا گروه حمایتی.

4-   خدمت کنید:

گاهی داوطلبانه وقت و انرژی خود را برای کمک به دیگران اختصاص دهید. وقتی کار محسوسی برای دیگران انجام می دهید احساس خوبی خواهید داشت.

5-   یاد بگیرید چگونه با موقعیت استرس زا کنار بیایید:

چه دوست داشته باشید چه نه استرس بخشی از زندگی است.

مهارت های مقابله با استرس را تمرین کنید.

روزانه چند دقیقه تای چی کنید.

ورزش کنید.

در طبیعت قدم بزنید.

سعی کنید هر روز به عنوان کاهنده استرس، اتفاقات روزانه خود را یادداشت کنید.

همچنین به یاد داشته باشید که لبخند بزنید و جنبه های طنز زندگی را ببینید. تحقیقات نشان داده است که خنده می تواند سیستم ایمنی شما را تقویت، درد را سبک و بدن را ریلکس کند و همچنین استرس را بکاهد.

6-   ذهن خود را آرام کنید:

مدیتیشن، ذهن آگاهی یا عبادت کنید.

تمرینات رها سازی و عبادت می‌توانند شرایط ذهنی و نگاه به زندگی را بهبود بخشند. در واقع بررسی ها نشان داده است که مدیتیشن و عبادت می‌توانند به شما کمک کند احساس آرامش کنید و همچنین اثر درمان را افزایش بخشند.

7-   اهداف واقعی تعیین کنید:

تصمیمم بگیرید چه چیزی را می‌خواهید در امور تحصیلی، حرفه ای یا شخصیتی خود بدست بیاورید؛ و مراحلی را که نیاز دارید برای رسیدن به اهداف تان مشخص کنید، برای خود بنویسید.

اهداف بلند داشته باشید ولی واقع بین باشید و بیش از حد برنامه ریزی شده حرکت نکنید. همچنانکه اهدافتان را پیش می‌برید از حس فوق العاده موفقیت و ارزش خود، لذت خواهید برد.

8-   زندگی خود را از یک نواختی خارج کنید:

اگرچه برنامه ریزی و ترتیب کار، ما را کارا تر کرده و حس امنیت را در ما تقویت میکند، اما تغییری کوچک در روند کارها می‌تواند نفسی تازه به یک برنامه خسته کننده دهد.

9-   از مصرف الکل و مواد مخدر بپرهیزید:

گاهی بعضی از افراد از الکل یا مواد مخدر برای درمان های خانگی استفاده می‌کنند. اما این باور اشتباهی است. استفاده از الکل و مواد مخدر نه تنها مشکلات را برطرف نمی‌کنند بلکه باعث تشدید آن ها می‌شوند.

10-         هرگاه نیاز دارید از دیگران کمک بگیرید:

به یاد داشته باشید که کمک گرفتن از افراد دارای صلاحیت نقطه قوت است نه نقطه ضعف.

رعایت نکات بالا تا حد زیادی می‌تواند ما را در سطح بالایی از بهداشت روان نگه داشته و همچنین  در برابر بروز بیماری‌های روانی ایمن بدارد. نکته قابل توجه این است که پیشگیری همیشه کمترین هزینه جسمی و مادی را برای فرد و جامعه دارد.

شما چه پیشنهادات و راه کارهایی برای بالا بردن سطح بهداشت روان خود دارید؟

بهداشت روان بهداشت جسمی بیماری های روانی